22.7.11
သိသင့္ေသာ ေရႊတိဂံု ဘုရားသမိုင္း
က်မတို႔ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာေတာ္ကို ယံုၾကည္သက္ဝင္၍ ကိုးကြယ္ေသာ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားအျပင္ မိရိုးဖလာ အစဥ္ အဆက္ကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ ကိုးကြယ္လာေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား အမ်ားစုသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ သို႔ အလည္သို႔မဟုတ္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္ေစ ေရာက္လာလွ်င္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးအား မျဖစ္မေန သြားေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ေလ့ ရွိၾကပါ တယ္။ ရန္ကုန္တြင္ ေနထိုင္သူမ်ားအဖို႔ေတာ့ အထူးတလည္ ေျပာ ဖြယ္ရာမရွိပါ။ ထို႔အျပင္ ကမ႓ာလွည့္ခရီးသည္မ်ားပင္လွ်င္ ကမ႓ာ႔အံ့ဖြယ္တြင္ ပါဝင္ေနေသာျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အထင္ကရျဖစ္သည့္ ဤေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးအား သမိုင္း အေမြအျဖစ္ လာေရာက္ေလ့လာ ဖူးေမွ်ာ္ ၾကပါတယ္။ ထိုသို႔ထူးျခားမြန္ျမတ္လွေသာ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အနည္းဆံုးေတာ့ က်မတို႔အားလံုး သမိုင္းအက်ဥ္းကို သိထားသင့္သည္ မဟုတ္ပါလား။
ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး
ဥကၠလာပမင္းႀကီးႏွင့္ ကုန္သည္ညီေနာင္တို႔သည္ ဘုရား ဗ်ာဒိတ္ေတာ္အရ သိဂၤုတၱရ ကုန္းေတာ္ကို စူး စမ္း ရွာေဖြ ၾကရာ မေတြ႔ မရရွိေန၍ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား အကူအညီျဖင့္ ရွာေဖြၾကျပန္သည္။ ထိုအခါလည္း မည္သူမွ် ရွာေဖြမေတြ႔ ၾကရေပ။ လူ႔ေလာကတြင္ ထိုကုန္းေတာ္ကို သိသူမရွိသျဖင့္ ဥကၠလာပမင္းႀကီးသည္ ခမည္းေတာ္ သိၾကားမင္းအား အကူ အညီေတာင္းရေလသည္။ သိၾကားမင္းသည္လည္း အသက္ငယ္ေသာ ေၾကာင့္ ေရွးဘုရားသံုးဆူတုိ႔၏ ေတာင္ေဝွးေတာ္ ၊ေရစစ္ေတာ္ ေရသႏုပ္ေတာ္တို႔ကို ကိန္းဝပ္ရာ သိဂၤုတၱရ ကုန္းေတာ္ကို မသိျဖစ္ေလ၏။ ထို႔ေနာက္ အသက္ရွည္ေသာ ကမ႓ာနတ္ႀကီး ၅-ပါးတို႔ကို ပင့္ဖိတ္၍ ေမးၾကရ ၏။ ကမ႓ာနတ္ႀကီး ၅-ပါးမွာ-
၁။ အၿမိတၱရုကၡေဒဝနတ္
၂။ ေဝဠဳသုမနရုကၡေဒဝနတ္
၃။ ဥဒုမၺရရုကၡေဒဝနတ္
၄။ ေခပသြယ္ရုကၡေဒဝနတ္
၅။ ေသာ္ကရုကၡေဒဝနတ္ တို႔ျဖစ္ၾက၏။ ထိုငါးပါးတြင္ အၿမိတၱရုကၡေဒဝနတ္ကို ယခုအခါ ေမွာ္ဘီနတ္ႀကီး ေခၚ ၾက၏။
ဥကၠလာပမင္းႀကီး
ထိုနတ္ႀကီးတို႔ေရာက္လာ၍ သိၾကားမင္းသည္ သိဂၤုတၱရကုန္းကို သိျမင္ဖူး၏ေလာဟု အစဥ္အတိုင္း ေမးေတာ္ မူရာ အၿမိတၱရရုကၡစိုးနတ္ႀကီး ေျပာဆိုသည္ကား ကြ်န္ေတာ္သည္ ေရွးအထက္က ဘီလူးျဖစ္စဥ္အခါက ကကုသန္ ဘုရားႂကြ လာသည္ကို ျမင္၍ ဖမ္းစားမည္ဟု လိုက္ေလလွ်င္ ဘုရားသခင္လည္း ကြ်န္ေတာ့ကို တရားေဟာ၍ သရဏဂံု ပဥၥသီလတို႔ ကို ခ်ီးေျမွာက္ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ လက္ေတာ္၌ပါေသာ ေတာင္ေဝွးေတာ္ကို ေပးသြားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ထိုေတာင္ေဝွးေတာ္ကို သိဂၤုတၱရကုန္းေတာ္ရွိ ကညစ္ပင္ႀကီးေအာက္ ျမွဳပ္ထားပါ သည္ဟုဆို၏။
သိဂၤုတၱရေတာင္ကုန္း
ထို႔ေနာက္ ေဝဠဳသုမနရုကၡစိုးနတ္ႀကီး ဆိုသည္ကား ကြ်န္ေတာ္လည္း အထက္ကဘီလူးျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခါ ေကာဏဂံု ဘုရားသခင္ ႂကြလာေတာ္မူသည္ႏွင့္ ဖမ္းစားမည္ဟု လိုက္သြားရာ ရွင္ေတာ္ဘုရားလည္း တရား ေတာ္ေဟာ၍ သရဏဂံု ပဥၥသီလတို႔ကို ခ်ီးေျမွာက္ေတာ္မူခဲ့ၿပီးလွ်င္ ဓမၼကရုိဏ္ေရစစ္ေတာ္ကို ေပးသြားေတာ္ မူခဲ့ပါသည္။ ထိုဓမၼကရိုဏ္ေရစစ္ေတာ္ကို သိဂုၤတၱရေတာင္ထိပ္ရွိ ကညင္ပင္ေအာက္၌ ျမွဳပ္ထားပါသည္ဟု ဆို၏။
ထို႔ေနာက္ ဥဒုမၺရရုကၡစိုးအဆိုမွာ ကြ်န္ေတာ္လည္း အထက္ကဘီလူးျဖစ္ေနသည့္အခါ ကႆပျမတ္စြာဘုရား သခင္ ႂကြေတာ္မူသည္ႏွင့္ ဖမ္းစားမည္ဟုလိုက္ေလရာ ရွင္ေတာ္ဘုရားလည္း တရားေဟာ၍ သရဏဂံု ပဥၥသီလတို႔ကို ခ်ီးေျမွာက္ေတာ္မူသျဖင့္ ေရသႏုပ္ေတာ္ကို ေပးသနားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ထိုေရသႏုပ္ေတာ္ကို သိဂၤုတၱရကုန္းေတာ္က ကညင္ပင္ေအာက္၌ ျမွဳပ္ထားပါသည္ဟုဆို၏။
ကႆပျမတ္စြာဘုရား (ေရသႏုပ္သကၤန္းေတာ္)
ေခပသြယ္နတ္ ေသာ္ကနတ္တို႔ကလည္း ကြ်ႏ္ုပ္တို႔သည္ ယခုေဂါတမဘုရား လက္ထက္ကစ၍ အရိေမတၱယ် ဘုရား ပြင့္ သည့္တိုင္ေအာင္ အသက္ရွည္၍ သာသနာေတာ္ကို ေစာင့္ထိန္းရပါသည္ ဟုဆို၏။
ထိုနတ္ႀကီးငါးပါး သိၾကားမင္း ျဗဟၼာ ဥကၠလာပမင္းတို႔ တိုင္ပင္စုေဝး စစ္ေဆးေျပာဆိုၾကေသာေနရာကို စုေဝး ကုန္း ဟုေခၚ၏။ ယခုကား ဆူးေလကုန္းဟု ေခၚၾက၏။
ထိုနတ္မင္းႀကီး ငါးပါးစလံုးကပင္ ေရွးဘုရား သံုးဆူတို႔၏ ေတာင္ေဝွးေတာ္ ေရစစ္ေတာ္ ေရသႏုပ္ေတာ္တို႔ ကိန္းဝပ္ရာ သိဂၤုတၱရကုန္းေတာ္ကို အညီအညြတ္ ညႊန္ျပၾကသျဖင့္ ေတြ႔ရွိၾကရ၏။ သိဂၤုတၱရကုန္းသည္ အသိ တဥၥနၿမိဳ႕၏ အေရွ႕ မ်က္ႏွာေတာင္ကုန္း ၉၉-ကုန္း အရံရွိေသာ ေတာင္ကုန္းထိပ္ျဖစ္ေလသည္။
ထိုသို႔ ဘုရားရွင္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္အတိုင္း သိဂၤုတၱရကုန္းေတာ္ကို ေတြ႔ရွိၾကေသာအခါ ဥကၠလာပမင္း သိၾကားမင္း ကုန္သည္ ညီေနာင္ - သူျမတ္ေလးဦးတို႔ ညီညြတ္တိုင္ပင္၍ ျပည္သူတို႔ စုေပါင္းပါဝင္လ်က္ ဘုရားရွင္ သံုးဆူ တို႔၏ ဓာတ္ေတာ္ဌာပနာရာ အရပ္တြင္ ဥမင္အေစာက္ အဝ အလ်ား ေလးဆယ့္ေလးေတာင္စီအညီတူးၾက၏။
(ဤ၌ အခ်ိဳ႕ေသာ ဆရာတို႔က ရန္သူတို႔ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို အလြယ္တကူ မဖ်က္ဆီးေစႏိုင္ရန္ အလြန္နက္ ေသာ ဌာပနာ တိုက္၌ ထည့္သြင္းရန္ သိဂၤုတၱရကုန္းေတာ္ အလည္တည့္တည့္တြင္ အေစာက္ ၄၀၄ ေတာင္ အနံ ၄၄ ေတာင္ရွိေသာ ဥမင္ လိုဏ္ဂူႀကီးတူး၏ ဟု ဆိုၾက၏)
ထိုအခါ လူတို႔သည္ ေသြးမႊန္ေသာ ေရာဂါျဖစ္ၾက၍ မိုက္မူးေတြေဝသျဖင့္ အတံုးအရံုး ၿပိဳလဲၾက၏။ သိၾကားမင္း သည္ နတ္၏ တန္ခိုးျဖင့္ ေရကန္ဖန္ဆင္းၿပီးလွ်င္ ထိုေရကန္၌ ေဒဝၾသသဓ နတ္ေဆးကို ခပ္၍ လူအေပါင္း အား ေသာက္ျခင္း ရွဴျခင္း မ်က္ႏွာသစ္ျခင္းကို ျပဳေစလွ်င္ ေသြးေရာဂါမွ စ၍ ၉၆-ပါးေသာ ေရာဂါတို႔သည္ ကင္းကြာၾကေလ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုကန္ကို သိၾကားမင္းက ေသြးေရာဂါေၾကာင့္ ေဆးခပ္ေသာ ေရကန္ျဖစ္၍ ေသြးေဆးကန္ဟု ေခၚၾကေလ၏။ ထိုကန္သည္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ေျမာက္ဖက္ေစာင္းတန္းထိပ္တြင္ရွိသည္။
ထိုသို႔ ဥမင္လိုဏ္ကိုတူးၾကေသာအခါ ေလွာ္ဦးစျဖစ္ေသာ ဇမၺဴရာဇ္ နာရဏီေရႊကိုေတြ႔ရဘိသကဲ့သို႔ ကကုသန္ ျမတ္စြာ ဘုရား ပြင့္ေတာ္မူသည့္ ကာလအသံုးအေဆာင္ ေတာင္ေဝွး၊ ေကာဏဂံု ျမတ္စြာဘုရား၏ အသံုး အေဆာင္ ဓမၼကရိုဏ္ေရစစ္ေတာ္၊ ကႆပျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေတာ္မူသည့္ကာလ အသံုးအေဆာင္ ေရသႏုပ္ သကၤန္းေတာ္တို႔ကို ဖူးေတြ႔ၾကရေလ သည္။
ဥကၠလာပမင္းႀကီးႏွင့္ ျပည္သူအေပါင္းတို႔သည္ ဆံေတာ္ဓာတ္ျမတ္ ရွစ္ဆူႏွင့္တကြ ဤဘဒၵကပ္ ကမ႓ာတြင္ ပြင့္ေတာ္ မူေသာ ဘုရားသံုးဆူတို႔၏ ပရိေဘာဂ ေမြေတာ္ ဓာတ္ေတာ္ ဓာတ္ျမတ္ ၃-မ်ိဳးကို ေစတီတည္ထား ကိုးကြယ္ရန္ အတြက္ သိဂၤုတၱရကုန္းေတာ္ေပၚတြင္ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားစြာ စံေက်ာင္းမ႑ာပ္ႀကီး တည္ေဆာက္ ေခတၱထားရွိ ပူေဇာ္ၾက၏။ ယင္းေနရာ အထိမ္းအမွတ္ ေစတီေတာ္တည္ထားရာ “ေနာင္ေတာ္ႀကီး” ေစတီ ေတာ္ဟူ၍ ယခုတိုင္ တြင္ရစ္ေလသည္။ ထိုေနာင္ေတာ္ႀကီးေစတီေတာ္သည္ ယခုအခါ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ျမတ္ႀကီး အနီးအပါး သိဂၤုတၱရကုန္းေတာ္အေပၚ အေရွ႕ေျမာက္ အရပ္တြင္ ရွိေလသည္။
ေနာင္ေတာ္ႀကီးဘုရား
သိၾကားမင္း ဥကၠလာပမင္း ကုန္သည္ညီေနာင္တို႔ႏွင့္ ျပည္သူအေပါင္းသည္ ေက်ာက္ဖ်ာႀကီး ၆-ခ်ပ္ကိုျပဳလုပ္ ၍ အလ်ား အနံ အေစာက္ ၄၄-ေတာင္ရွိေသာ ဥမင္တိုက္တြင္ေက်ာက္ဖ်ာႀကီး တစ္ခ်ပ္ကိုခင္းသည္။အနဂ ၣ ထိုက္တန္ေသာ ရတနာ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ပုဆစ္ဒူးနစ္ေအာင္ ထည့္သြင္း၍လည္းေကာင္း ရတနားမ်ား အေပၚမွ ရတနာအမ်ိဳးမ်ိဳး မြမ္းမံေသာ ေရႊ သေဘၤာကိုထား၏။ ေရႊသေဘၤာထက္၌ ရတနာအတိ ျဖစ္ေသာ ျပာႆဒ္ ၅-ဆူတြင္ ပတၱျမား ျပာႆဒ္ တစ္ဆူစီသြင္းထား၏။ ကကုသန္ျမတ္စြာဘုရား၏ ေတာင္ေဝွးေတာ္ ေကာဏာဂံု ျမတ္စြာဘုရား၏ ေရစစ္ေတာ္ ကႆပျမတ္စြာဘုရား၏ ေရသႏုပ္ေတာ္ကို ပတၱျမား ျပာႆဒ္ ၃-ဆူတြင္ တစ္ဆူစီ သြင္းထား၏။
ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရားျဖစ္စ ရက္ ၅၀- ေျမာက္ေန႔က တဖုႆ-ဘလႅိကတို႔ ရခဲ့သည့္ ဆံေတာ္ဓာတ္ျမတ္ ရွစ္ ဆူကို ရတနာ အတိျဖစ္ေသာ ျပာႆဒ္အတြင္း ပတၱျမားျပာႆဒ္ အတြင္း ပတၱျမားၾကဳတ္၌ထည့္သြင္းဌာပနာ နာထားသည္။
(က်န္ပတၱျမား ျပာႆဒ္တစ္ဆူမွာ ေနာင္ပြင့္ေတာ္မူလာမည့္ အရိေမတၱယ် သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရားသခင္၏ အသံုး အေဆာင္ ေမြေတာ္ဓာတ္ေတာ္ ထည့္သြင္းဌာပနာရန္ ရည္ရြယ္ဟန္တူသည္)
သိၾကားမင္း ဥကၠလာပမင္း တဖုႆ-ဘလႅိက ကုန္သည္ညီေနာင္တုိ႔၏ ပံုတူရုပ္မ်ားကို ေရႊျဖင့္သြန္းလုပ္၍ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ပူေဇာ္ဟန္ထုလုပ္ ထည့္သြင္းၾက၏။ ထိုမွတစ္ပါး ဖေယာင္းတိုင္ ထိပ္ဝ ၃-ဆုပ္ အရပ္ ၇-ေတာင္ရွိေသာ ေလးတိုင္ကို ေလးမ်က္ႏွာ မီးထြန္းလ်က္ သာသနာေတာ္ ငါးေထာင္ပတ္လံုး မၿငိမ္းဘဲ တည္ေစေသာ္ဟု ျဗဟၼာ သိၾကား ဥကၠလာပ မင္းတို႔ ဓိဌာန္၍ ထြန္းထားၾက၏။ ထိုမီးသည္ ယခုတိုင္ ရွိ၏ ဟုဆို ၾကေလသည္။ ဆံေတာ္ေဆးရန္ ေရကိုလည္း တြင္းတြင္ ဆင္း၍ ထိုတြင္းကေရႏွင့္ ေဆးေသာေၾကာင့္ ထိုတြင္း ကို ဆံေတာ္တြင္းဟု ေခၚၾက၏။ ဆံေတာ္တြင္း မွာေရႊတိဂံုေစတီ ၏ ေျမာက္ဘက္အာရံုခံ တန္ေဆာင္းေရွ႕ တြင္ ကပ္လ်က္ ဆံေတာ္တြင္း တန္ေဆာင္းဟု ယခုတိုင္တည္ရွိ၏။
(အခ်ိဳ႕ေသာဆရာတို႔က ဆံေတာ္ထားေသာေနရာမွာ တေပါင္းလဆန္း ၁၅-ရက္ ေခါင္ဒီေရတက္သည့္ အခါ ေရ မ်ားေရာက္သည့္ ကမ္းထိပ္ေျမရာႏွင့္ ခ်ိန္၍ထားေပသည္ ဟုဆိုၾက၏)
ထို႔ေနာက္ ေက်ာက္ဖ်ာ ၄- မ်က္ႏွာတြင္ ယႏၲရားမ်ားတပ္ဆင္ထားၿပီး မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခုႏွစ္ တေပါင္း လျပည့္ေန႔ တြင္ ေက်ာက္ဖ်ာႀကီးတစ္ခ်ပ္ကို အေပၚမွပိတ္၍ ဌာပနာလိုက္ေလ၏။
ထို႔ေနာက္ ေက်ာက္ဖ်ာ ၄- မ်က္ႏွာတြင္ ယႏၲရားမ်ားတပ္ဆင္ထားၿပီး မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခုႏွစ္ တေပါင္း လျပည့္ေန႔ တြင္ ေက်ာက္ဖ်ာႀကီးတစ္ခ်ပ္ကို အေပၚမွပိတ္၍ ဌာပနာလိုက္ေလ၏။
ဌပနာတိုက္ကို ပိတ္ထားေသာ အထက္ေက်ာက္ဖ်ာႀကီး အထက္၌ ပထမေရႊေစတီ၊ ေရႊေစတီကို ေငြေစတီ မ်ိဳ၍ တည္၏။ ေငြေစတီကိုအုပ္၍ မိုးႀကိဳးေစတီတည္၏။ မိုးႀကိဳးေစတီကို ငံု၍ ေၾကးျဖဴေစတီတည္၏။ ေၾကးျဖဴ ေစတီကို မ်ိဳ၍ ေၾကးနီေစတီ တည္၏။ ေၾကးနီေစတီကို လႊမ္း၍ သလႊဲေစတီတည္၏။ သလႊဲေစတီကို အုပ္၍ သံ ေစတီတည္၏။ သံေစတီကိုအုပ္၍ ေက်ာက္ျဖဴေစတီကိုတည္၏။ ဤသို႔ အထပ္ထပ္မ်ိဳ၍ တည္ထားၿပီးမွေရႊ အုပ္ ေငြအုပ္ မိုးႀကိဳးအုပ္ ေၾကး အုပ္ သလႊဲအုပ္ ေက်ာက္ျဖဴအုပ္ ေျမအုပ္တို႔ျဖင့္ ဖိနပ္ေတာ္မွ ငွက္ေပ်ာဖူးေတာ္ အထိ ရတနာ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ အဆန္း တၾကယ္ မြမ္းမံလ်က္ ဉာဏ္ေတာ္ ၄၄-ေတာင္ (၆၆-ေပ) အျမင့္ရွိေသာ ေစတီေတာ္ကို တည္ထားကိုးကြယ္ၾက၏။ ထိုေနာက္ ထီးေတာ္ စိန္ဖူးေတာ္ႏွင့္တကြ အၿပီးသတ္ တည္ထားၾက ၏။ ေစတီေတာ္ႀကီးအား လူ နတ္ အေပါင္းေသာင္းေသာင္းျဖျဖ ပူေဇာ္ၾက၏။ ေစတီေတာ္ႀကီးအားလည္း ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး ဟူ၍လည္းေကာင္း ေရႊတိဂံုဆံေတာ္ရွင္ ဟူ၍လည္းေကာင္း တြင္ေစသတည္း။
ဆံေတာ္ဌာပနာျခင္း ေစတီေတာ္တည္ျခင္း စေသာ ေစတီေတာ္ႀကီး၏ ဗုဒၶကိစၥအဝဝတို႔ကို လူ နတ္ ျဗဟၼာ မႂကြင္း ဝိုင္းဝန္း ပူေဇာ္ တည္ထားၾကသျဖင့္ လူတစ္ရစ္ နတ္တစ္ရစ္ တည္ထားေသာ ေစတီေတာ္ႀကီးဟု ထင္ ရွားလွ၏။ ေန႔ဘက္တြင္ လူတို႔တည္ေဆာက္၍ ညဘက္တြင္နတ္ေကာင္းနတ္ျမတ္မ်ားက တည္ထားကိုးကြယ္ ကြယ္ၾကသည္ဟု အဆိုရွိေလသည္။ ထိုသို႔ ဗုဒၶကိစၥႀကီးၿပီးၾကလွ်င္ သိၾကား ျဗဟၼာ နတ္တကာတို႔သည္ မိမိတို႔ အရပ္သို႔ အသီးသီးျပန္လာၾကေလသည္။ ထိုအခါ ေစတီေတာ္မွ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေျခာက္သြယ္ ကြန္႔ျမဴးလ်က္ လူ နတ္ အမ်ား ေသာင္းေသာင္း ျဖျဖ ပူေဇာ္ၾက ရေလသည္။
ဘုရားေလးဆူတို႔၏ ေမြေတာ္ ဓာတ္ေတာ္မ်ား ဌာပနာရာ ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေလးဆူ ဓာတ္ပံု ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးဟူ၍ ေခၚေဝၚၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေမတၱာျဖင့္
အန္တီတင့္
ခဏေစာင့္ပါ...