x

29.8.11

သီရိမဂၤလာကမ႓ာေအးေစတီေတာ္ သမိုင္းသိမွတ္ဖြယ္မ်ား


 မေန႔က ဥပုသ္ေန႔အခါသမယမွာ က်မအပါအဝင္ ညီမေလး အေဒၚလတ္္ အေဒၚငယ္ တူမေလးတို႔နဲ႔ အတူ ကမ႓ာေအး ေစတီေတာ္ကို သြားေရာက္ဖူးေျမွာ္ခဲ့ရပါတယ္။ အရင္ႏွစ္ေတြကေတာ့ ဘုရားဖူးသက္သက္ပဲမို႔ အလြန္ဆံုးၾကာ ၂နာရီပါပဲ။ အခုေတာ့ စာဖတ္သူအားလံုးကို က်မျပဳျပဳသမွ်ေသာ ဒါန သီလ ဘာဝနာ ကုသိုလ္ အစုစုတို႔အတြက္ သာဓုေခၚႏိုင္ေစဘို႔ရယ္ ႏွစ္ လ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖူးခြင့္မႀကံဳသူတို႔အတြက္ ဖူးေျမွာ္ေစလို တာရယ္ ဘာသာျခားတို႔အတြက္လည္း ဗဟုသုတ ရေစဘို႔ရယ္ ရည္သန္ၿပီး ဓာတ္ပံုေလးေတြ ေအးေအး ေဆးေဆး လိုက္ရိုက္တာေၾကာင့္ အနည္းဆံုးေတာ့ ေနာက္ထပ္မိနစ္ ၃၀ ပိုေပးၿပီး ကုသိုလ္ယူပါတယ္ း)

ဤေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး၏ ဘြဲ႔ေတာ္မွာ သီရိမဂၤလာ ကမ႓ာေအးေစတီေတာ္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္သူ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္အတူ ကမ႓ာသူ ကမ႓ာသား ပူေဇာ္သူအားလံုးတို႔အား က်က္သေရမဂၤလာအေပါင္းႏွင့္ ျပည့္စံု လ်က္ ေအးခ်မ္းသာယာမႈကို ရရွိခံစားႏိုင္ၾကေစရန္ ရည္မွန္း၍ တည္ထားေသာ ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး ျဖစ္ပါ သည္။ ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးတြင္ မုခ္ဝငါးခုရွိၿပီး ထိုမုခ္ဝါငါးခုတို႔၌ ဉာဏ္ေတာ္ (၈)ေပစီရွိ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ ငါးဆူျဖစ္ေသာ ဒီပကၤရာဘုရား ကကုသန္ဘုရား ေကာဏာဂံုဘုရား ကႆပဘုရား ေဂါတမဘုရားတို႔ ကိန္းဝပ္စံပယ္လ်က္ရွိေနသည္ကို ဖူးျမင္ႏိုင္ၾကပါသည္။ ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး၏ ဓါတ္ေတာ္တိုက္အတြင္းဝယ္ ေဘာ္သားအခ်ိန္ ပိႆာ (၃၃၃) ဉာဏ္ေတာ္ (၈)ေပရွိသည့္ ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ ေဘာ္သားဆင္းတုအေနျဖင့္ အႀကီးဆံုးဟု ယူဆရေသာ သီရိမဂၤလာ မဟာဇိနိႏၵဘြဲ႔ေတာ္ သထားသည့္ ေဘာ္ဆင္းတုေတာ္ႀကီးတစ္ဆူ ကိန္းဝပ္ေတာ္မူလ်က္ရွိပါသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ သရီရဓါတ္ေတာ္ ေမြေတာ္မ်ားႏွင့္ ရဟႏၲာဓါတ္ေတာ္မ်ားသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ သီရိမဂၤလာ ကမ႓ာေအးေစတီေတာ္ ဂႏၶကုဋိတိုက္အတြင္း၌ ကိန္းဝပ္စံပယ္လ်က္ ရဟန္းရွင္လူျပည္သူအမ်ား၏ ပူေဇာ္မႈကို ခံယူလ်က္ရွိပါသည္။

ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား၏ သာသနာေတာ္တြင္ ပညာအရာတြင္ အထူးခြ်န္ဆံုး အျမတ္ဆံုးျဖစ္ေသာ ရဟႏၲာအရွင္ ျမတ္တစ္ပါးႏွင့္ တန္ခိုးေတာ္အရာတြင္ အထူးခြ်န္ဆံုး အျမတ္ဆံုးျဖစ္ေသာ ရဟႏၲာတစ္ပါး ဟူ၍အရွင္ ျမတ္ႏွစ္ ပါး ေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္။ ထိုႏွစ္ပါးတြင္ ပညာအရာ အထူးခြ်န္ဆံုး အျမတ္ဆံုးျဖစ္ေသာ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္မွာ အရွင္သာရိပုတၱရာ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအရွင္ျမတ္ကို လက္်ာေတာ္ရံဟူေသာ ဌာနႏၲရဘြဲ႔ထူး ခ်ီးက်ဴးထားအပ္ ပါသည္။ တန္ခိုးေတာ္အရာ အထူးခြ်န္ဆံုး အျမတ္ဆံုးျဖစ္ေသာ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္မွာ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအရွင္ျမတ္ကို လက္ဝဲေတာ္ရံဟူေသာ ဌာနႏၲရဘြဲ႔ထူး ခ်ီးက်ဴးထားအပ္ပါသည္။ ထိုသရီရ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကို သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီး လက္ထက္တြင္ အဝႏၲိတိုင္း ဥေဇၨနီျပည္အနီး (ယခုအေခၚ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဘိုေပါလ္ျပည္နယ္အတြင္း) ေဝဒိသာေတာင္ရံရွိ သဥၨိ (Sanchi) ေစတီေတာ္ႀကီးတြင္ ဌာပနာ ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၅၁ ခုႏွစ္က ထိုေစတီေတာ္ေဟာင္းႀကီးကို တူးေဖာ္ရာ အဂၢသာဝက အရွင္ျမတ္ ႏွစ္ပါး၏ ဓါေတာ္မ်ားကို ဌာပနာထားရာ ေက်ာက္ေသတၱာႀကီး ႏွစ္လံုးႏွင့္အတူ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ေသတၱာႀကီး တစ္လံုး၏ အတြင္း၌ ေက်ာက္ၾကဳတ္ေခၚ ေက်ာက္ေသတၱာငယ္ကေလး တစ္လံုးကိုပါ ေတြ႔ရပါသည္။ အျပင္ ေက်ာက္ေသတၱာႀကီး၌ “သာရိပုတၱႆ” ဟုေရးသားထားကာ အတြင္းေက်ာက္ၾကဳတ္ငယ္၌ “သ” ဟုေရးထား သည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ အျခားေက်ာက္ေသတၱာႀကီး တစ္လံုး၌လည္း အလားတူပင္ အတြင္း၌ ေက်ာက္ၾကဳတ္ ငယ္တစ္ခုကို ေတြ႔ရပါသည္။ အျပင္ ေက်ာက္ေသတၱာႀကီး၌ “ေမာဂၢလာနႆ” ဟုေရးထား၍ အတြင္း ေက်ာက္ၾကဳတ္ငယ္၌ “မ” ဟုေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။

ေရးသားထားသည့္ အကၡရာအမ်ိဳးအစားမွာ ျဗဟၼိ (သို႔မဟုတ္) ျပာကရုိက္ဘာသာ အကၡရာအေရးအသားမ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္က အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ ၿဗိတိသွ်တို႔ အုပ္စိုးလ်က္ရွိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ်တို႔က ထို ဓါတ္ေတာ္မ်ားကို အဂၤလန္သို႔ ယူေဆာင္သြားၾကပါသည္။ ထို႔ေနာက္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ ဝိတိုရိယျပတိုက္ (Victoria Albert Museum) အတြင္း၌ ထားရွိခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုျပတိုက္၌ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာခန္႔ ၾကာေအာင္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကိန္းဝပ္ေတာ္မူခဲ့ၾကရပါသည္။ အိႏၵိယျပည္ လြတ္လပ္ေရးရေသာအခါ ဓါတ္ေတာ္မ်ား အိႏၵိယ သို႔ ျပန္လည္ ႂကြေရာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကပါသည္။ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကို မူလေနရာ သဥၨီ (Sanchi) ေစတီေတာ္ကို မြမ္းမံကာ ျပန္လည္ဌာပနာ ထားခဲ့ၾကပါသည္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၂၁) ရက္ေန႔တြင္ အိႏၵိယအစိုးရႏွင့္ မဟာေဗာဓိအသင္းႀကီးက ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္သူတို႔အား ဓါတ္ေတာ္အခ်ိဳ႕ လွဴဒါန္းေပးအပ္ပြဲ အခမ္းအနားကို ကာလကတၱားၿမိဳ႕၌ က်င္းပခဲ့ၾကပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ လက္်ာေတာ္ရံ ပညာအရာ ဧတဒဂ္ရ အရွင္သာရိပုတၱရာ ႏွင့္ လက္ဝဲေတာ္ရံ တန္ခိုးေတာ္အရာ ဧတဒဂ္ရ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္ အဂၢသာဝက ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ ႏွစ္ပါး၏ ဓါတ္ေတာ္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ႂကြေရာက္ေတာ္မူလာၾကကာ ဤသီရိမဂၤလာ ကမ႓ာေအး ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး၏ ဓါတ္ေတာ္တိုက္အတြင္းဝယ္ ကိန္းဝပ္စံပယ္လ်က္ ရွိေနေတာ္မူခဲ့ၾကပါသည္။
ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး၏ အဂၤါေထာင့္အရပ္တြင္ မဟာဗုဒၶဝင္ျပခန္းႀကီးကိုလည္း ေလ့လာႏိုင္ၾကပါသည္။ ဝါတြင္းသံုးလပတ္လံုး မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ သႏၲဳႆိတနတ္သားအား ေက်းဇူးဆပ္ေသာအားျဖင့္ အဘိ ဓမၼာ တရားေတာ္ကို ေဟာၾကားၿပီးေနာက္ သီတင္းကြ်တ္လတြင္ တာဝတႎသာနတ္ျပည္မွ သကၤႆနဂိုရ္ျပည္ သို႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဆင္းသက္လာပံုကို ေရာင္စံုမီးလံုးမ်ား ရုပ္လံုး ရုပ္ထုမ်ားျဖင့္ ျမန္မာ့ရိုးရာ ပန္းပု ပန္းခ်ီ ရုပ္ႂကြပညာတို႔ကို ေပၚလြင္ေစကာ လွပတင့္တယ္စြာ ျပသထားသည္ကိုလည္း စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေတြ႔ရွိေလ့လာ ႏိုင္ၾကပါသည္။ ျပခန္းႀကီး၏ ပတ္လည္တြင္ ျမတ္စြာဘုရား အေလာင္းေတာ္ သုေမဓာ ရွင္ရေသ့ႏွင့္ သုမိတၱာ ယကၠန္းသည္မကေလးတို႔ ဗ်ာဒိတ္ ခံယူေနၾကပံုမွစ၍ ပရိနိဗၺာန္ စံဝင္ေတာ္မူသည္အထိ ဗုဒၶဝင္တစ္ခုလံုး အက်ဥ္းခ်ံဳး၍ လည္းေကာင္း၊ ပထမသဂၤါယနာတင္ပံုမွ စ၍ ဆဌသဂၤါယနာတင္ပံုအထိ သဂၤါယနာေျခာက္တန္ တင္ခဲ့ပံုမ်ားကိုလည္းေကာင္း ပန္းပုရုပ္လံုးရုပ္ထုမ်ားျဖင့္ ခမ္းနားတင့္တယ္စြာ ရႈခ်င့္စဖြယ္ သရုပ္ေဖာ္ ျပသ ထားသည္ကို ေလ့လာၾကည္ညိဳႏိုင္ၾကပါသည္။

(က်မ မေန႔က ေရာက္စဥ္က ဗုဒၶဝင္ျပခန္း ျပင္ဆင္မြမ္းမံေနတာေၾကာင့္ သံတံခါးပိတ္ထားလို႔ လက္လွ်ိဳၿပီး ဓါတ္ပံု ႏွစ္ပံုသာ ရိုက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလည္းကြန္နက္ရွင္အေတာ္ေလး ဆိုးေနတာေၾကာင့္ ပံုမ်ား ကိုအားလံုး တင္လို႔မရျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဒီေလာက္နဲ႔ပဲ ေက်နပ္ၾကပါေနာ္)
[သီရိမဂၤလာကမ႓ာေအးေစတီေတာ္ ေဂါပက၏ လက္ကမ္းစာေစာင္မွကူးယူမွ်ေဝျခင္းျဖစ္ပါတယ္]
“စိတ္ဓါတ္အစဥ္ၾကည္လင္ေအးျမ ခ်မ္းသာသုခႏွင့္ျပည့္ဝၾကပါေစ”

ေမတၱာျဖင့္
အန္တီတင့္

ခဏေစာင့္ပါ...

 
©2012 အန္တီတင့္၏ အမွတ္တရေလးမ်ား | Design by Mozz