အသုပ္စံုအားေပးၿပီးရင္ ဘုရားဖူးၾကမယ္

လျပည့္ညအလြန္မွာသာတဲ့လနဲ႔ ၾကယ္ကေလးအမွတ္တရ

'အသုပ္စံုအားေပးၿပီးရင္' အဲဒီလိုစာသားေလးျမင္ရင္ စာဖတ္သူတို႔ ပိုစိတ္ဝင္စားမလား စဥ္းစားမိတာမို႔ အစားအစာ ကိုအရင္တင္ေပး ထားတယ္ေနာ္ း) ‘အူမေတာင့္မွ သီလေစာင့္ႏိုင္မယ္’ ဆိုတဲ့သေဘာတရားေလး လိုက္ကိုင္ထား ပါတယ္။ ဘုရားခ်ည္း ဖူးခိုင္းေနရင္ စာဖတ္သူတို႔အတြက္ အာရံုမရမွာစိုးတာေၾကာင့္ ေစတနာသဒၶါတရားေလးနဲ႔ အလိုက္တသိ စားစရာကို အရင္စီစဥ္ေပးၿပီးမွ ဘုရားဖူးဘို႔ စီစဥ္ေပးလိုက္ၿပီေနာ္။

ထမင္း အသုပ္စံုကေတာ့ က်မတို႔အားလံုးလိုလုိ မၾကာခနလုပ္စားေလ့ရွိတဲ့ အစားအစာ တစ္ခုပါ။ ျမန္လည္းျမန္ ခ်ဥ္စပ္ငံေလးသုပ္တဲ့ အသုပ္မ်ိဳးကို ဘူးသီးဟင္းခါး ခ်ိဳခ်ိဳေလးနဲ႔တြဲဖက္ စားသံုးမယ္ဆိုရင္ျဖင့္ မနက္စာထမင္း တစ္နပ္အတြက္ ပူပင္စရာမလိုေတာ့ပါ။ တစ္ခါတစ္ရံ ထမင္းသုပ္လုပ္စားခ်င္စိတ္ေပၚလာၿပီး အမယ္မ်ားမ်ားမရွိတဲ့ ရက္ဆိုရင္လည္း က်မ အဆင္ေျပသလို ရွိတာေလးနဲ႔ ခ်ဥ္စပ္ငံသုပ္ၿပီး ဟင္းခါးေလးနဲ႔ တြဲဖက္စားသံုးခဲ့တဲ့ အႀကိမ္ လည္း မေရတြက္ႏိုင္သလို ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ခ်ိန္ရတဲ့ ဒီကေန႔လို႔ေန႔မ်ိဳးအခါမွာေတာ့ စဥ္းစားမိသေလာက္အမယ္ မ်ားနဲ႔သုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။

ပါဝင္တဲ့အမယ္ေတြကေတာ့-
ထမင္းျဖဴ၊ ငါးဘတ္၊ ေခါက္ဆြဲ၊ မုန္႔ဖတ္၊ ပဲပင္ေပါက္၊ ေဂၚဖီထုပ္၊ သေဘၤာသီး၊ ဘူးသီး၊ ပဲမႈန္႔၊ ပုစြန္ေျခာက္မႈန္႔၊ ငံျပာ ရည္၊ ဆား၊ မန္က်ည္းမွည့္၊ ငရုပ္စိမ္းမႈန္႔၊ ငရုပ္က်က္မႈန္႔၊ ငရုပ္ေကာင္းမႈန္႔၊ ၾကက္သြန္နီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ငါးဘတ္ကို ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ဂ်င္း၊ ဆား၊ ငံျပာရည္တို႔နဲ႔ျပဳတ္ၿပီး အရိုးႏႊင္ကာ ေခ်ထားပါ။ ဆီထဲတြင္ ငရုပ္စိမ္းမႈန္႔နဲ႔ ငါးဘတ္ေမႊကိုထည့္သပ္ၿပီး ထမင္းျဖဴကိုထည့္ကာ သမေအာင္နယ္ပါ။ ၾကက္သြန္ျဖဴကို သီးသန္႔ဆီသတ္ထားၿပီး ၾကက္သြန္နီကိုလည္း သီးသန္႔ဆီသတ္ထားပါ။ မန္က်ည္းမွည့္ကို ေရစိမ္ထားပါ။ ၾကက္သြန္ျဖဴ နီတို႔နဲ႔ ဘူးသီး ဟင္းခ်ိဳေလးလုပ္ထားၿပီး စားခါနီးတြင္ ငရုပ္ေကာင္းထည့္ျခင္းျဖင့္ အသုပ္စံုႏွင့္လိုက္ဖက္ေသာ ဟင္းခါးတစ္ခြက္ အဆင္သင့္ပါ။

အစုံထည့္နယ္ျခင္းျဖင့္ ထမင္းအစံုသုပ္ကိုရပါၿပီ ထံုးစံအတိုင္း ဦးဦးဖ်ားဖ်ား ဘုရားကပ္လိုက္ၿပီမို႔ စာဖတ္လာသူ မိတ္ေဆြမ်ားအတြက္ အသုပ္စံုနဲ႔ဟင္းခါးေလး အားေပးရန္အဆင္သင့္ပါေနာ္။ အားေပးၿပီးရင္ေတာ့ ဘုရားဆက္ဖူး ၾကပါစို႔ း)

ငါးထပ္ႀကီးျမတ္စြာဘုရား သမိုင္း

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ငါးထပ္ႀကီးဘုရား ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ႀကီး၏ ဘြဲ႔ေတာ္မွာ “မဟာသက် အတုလမာရ္ေအာင္” ဘြဲ႔ေတာ္ျဖစ္ပါ သည္။

 

ငါးထပ္ႀကီးဘုရားဟု ေခၚတြင္လာရျခင္း

ရာဇမဏိစူဠာ ေကာင္းမႈေတာ္ ေစတီေတာ္ႀကီး ဒါယကာ သာလြန္မင္းတရားႀကီး (၉၉၀-၁၀၁၀)၏ သားေတာ္ျဖစ္ သည့္ မင္းရဲ မင္းရဲရႏၲမိတ္ (၁၀၁၀-၁၀၂၃) တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ေသာ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ ငါးထပ္ႀကီးဘုရား ရုပ္ပြားေတာ္ ႀကီး၏ ပံုေတာ္ကိုမွီျငမ္းျပဳ၍ ဦးအာသဘ၏ အရာမ္ေရွ႕ေတာရ ေတာအုပ္ႀကီးအတြင္း၌ ၁၂၆၂-(၁၉၁၀) ခုႏွစ္ကစ၍ တည္ထားကိုးကြယ္ပါသည္။ ထိုစစ္ကိုင္း ငါးထပ္ႀကီးဘုရား၏ ရုပ္ပြားေတာ္ႀကီး ပံုေတာ္ကိုမွီျငမ္းျပဳ တည္ထားသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ငါးထပ္ႀကီးဘုရားဟုပင္ ေခၚၾကေလသည္။ စစ္ကိုင္းငါးထပ္ႀကီးဘုရားမွလြဲ၍ အဂၤေတျဖင့္ျပဳလုပ္ သည့္ ဆင္းတုဘုရားမ်ားတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ငါးထပ္ႀကီးဘုရား ဆင္းတုေတာ္သည္ အႀကီးဆံုးျဖစ္ေလသည္။ ထို ငါးထပ္ႀကီးဘုရားႀကီး၏ ပြဲေတာ္ကို ျပာသိုလျပည့္ေန႔တိုင္း ႏွစ္စဥ္ စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပပူေဇာ္ၾကသည္။

ငါးထပ္ႀကီးဘုရားႀကီး၏ အံ့ၾသဖြယ္မ်ား

ငါးထပ္ႀကီးဘုရား တည္ရွိရာျဖစ္ေသာ အရာမ္ေျမသည္ အံ့ၾသဖြယ္အသြယ္သြယ္တို႔ ျဖစ္ေလသည္။

၁။ မေကာင္းႀကံစည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ဒဏ္သင့္တတ္ျခင္း၊

၂။ လူကိုေသေစတတ္ေသာ အဆိပ္ျပင္းေသာ ေႁမြဆိုးမ်ား မေနႏိုင္ျခင္း၊ မရွိျခင္း၊

၃။ ပိႏၷဲ၊ ေစာင္းလ်ား၊ ထန္းအသီးအႏွံမ်ား (၁၂)ရာသီ သီးပြင့္ျခင္း၊

၄။ ဘုန္းသမ႓ာရွိသူ အႀကီးအကဲတို႔ကုိသာ လက္ခံ၍ ဘုန္းမဲ့သူမ်ားကို ဖယ္ရွား၍ ၾကည္ရွည္စြာ လက္မခံျခင္း၊

၅။ ေက်းငွက္မ်ား ေန႔၊ ညဥ့္ ျမဴးတူးရႊင္ပ်ျခင္း၊

၆။ ေလာကီ ေလာကုတ္ ဆုေတာင္းမႈျပည့္ျခင္း၊

၇။ အဓိဌာန္ အႀကံအစည္ သစၥာျပဳျခင္းမ်ိဳး အလြယ္တကူ ေအာင္ျမင္တတ္ျခင္း၊

၈။ ေလာကီဂိုဏ္းဆရာတို႔ အင္းအိုင္ခလဲ့၊ လက္ဖြဲ႔ဓာတ္ဆင္၊ မန္းမႈတ္ျပဳလုပ္ၾကျခင္း၊

၉။ ဥစၥာေစာင့္မ်ား ေပ်ာ္ေမြ႔ေနထိုင္ၾကသည္ဟု ေလာကီဆရာတို႔ ယံုၾကည္ၾကျခင္း၊

၁၀။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းလြတ္ျခင္း၊

၁၁။ လွ်ိဳေျမာင္ ဂႏိုင္ စိမ့္စမ္းေတာ သစ္ပန္းတို႔ျဖင့္ စိတ္ႏွလံုးကို ယူက်ံဳးသည့္ႏွယ္ ေမြ႔ေလ်ာ္ဖြယ္ ၾကည္ႏူးရႊင္ပ်ေအး ခ်မ္းသာယာျခင္း။

 

ငါးထပ္ႀကီး ဘုရားရွိခိုး

မဟာပဒုေမ အာဝါသံ၊

ဇလပုေမၹတိ ဘူသနံ။

ေဗာဓိပေဏၰ ပရိဗၺဴတံ၊

မဟာဗိမၼံ နာမာမဟံ။

မဟာပဒုေမ = ဝစၧံေတြအဖံုဖံု၊ ဝတ္မႈန္ေတြအစားစား၊ ကားကားစြင့္စြင့္၊ မားမားျမင့္လ်က္၊ ပြင့္၍ေနၿပီး၊ ပဒုမၼာၾကာပြင့္ ႀကီး၊ ၾကာခ်ပ္ႀကီး၌။

အာဝါသံ = ေမြ႔ေလ်ာ္ရႊင္ၿပံဳး၊ ေရာင္ျခည္ေတာ္ အစဥ္ဖံုးလ်က္၊ သီတင္းသံုးေတာ္မူေပထေသာ။

ဇလပုေပၹဟိ = ေရကန္၌ရွိေသာေရ၊ ရနံ႔ေတြ တလွ်မ္းလွ်မ္းလြင့္ေပသည့္၊ ပန္းပြင့္တို႔ျဖင့္။

ဘူသနံ = မကြာအစဥ္၊ သဒၶါရႊင္ေလာက္ေအာင္၊ တန္ဆာဆင္ေပထေသာ။

ေဗာဓိပေဏၰာ - ေဗာဓိပေဏၰဟီ = ဝရံတာ မ်က္ႏွာၾကက္၌၊ တပ္ဆင္အပ္ေသာ ေညာင္ရြက္တို႔ျဖင့္။

ပရိဗၺဴတံ = တဘက္တခ်က္၊ တလက္လက္တန္ခိုးျဖာေအာင္မိုးကာ အပ္ေပထေသာ၊ မဟာဗိမၼံ၊ သက္ေတာ္ထင္ရွား၊ တရားေတာ္ေဟာဟန္၊ ဧည့္ခံဟန္ျဖင့္၊ သ႑ာန္မပ်က္၊ တက္သက္ေရာက္ျခည္၊ ပတ္ပတ္လည္ထင္ရွားသည့္၊ ငါးထပ္ႀကီးဘုရားကို။ အဟံ၊ ရုပ္နာမ္ခႏၶာ၊ ငါဟုတြင္ေခၚ၊ တပည့္ေတာ္သည္။

နာမာမိ = ဒူး လက္ နဖူး၊ တည္ငါးဦးျဖင့္၊ အထူးရိုက်ိဳး လက္စံုမိုး၍ ရွိခိုးပါ၏ အရွင္ဘုရား။

အေရွ႕ေတာရႀကီးအတြင္း ဆရာေတာ္ ဦးေကသရ အရညကင္ ေဆာက္တည္ေနခ်ိန္ ၁၂၂၁ ခုႏွစ္၊ ဆရာေတာ္ ဦးအာသဘ ေရာက္ရွိၿပီး၊ ဆရာေတာ္ ဦးေကသရက အေရွ႕ေတာရႀကီးေက်ာင္းကို လႊဲအပ္သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ အေရွ႕ေတာရႀကီးကို ဆရာေတာ္ ဦးအာသဘ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခဲ့သည္။ အေရွ႕ေတာရႀကီးတစ္ခုလံုးကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာ ဆရာေတာ္ ဦးအာသဘ၏ ေက်ာင္းေျမအတြင္း ငါးထပ္ႀကီးဘုရားကို တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည္ ငါးထပ္ႀကီး ဘုရားသမိုင္းကိုေရးလွ်င္ ဦးအာသဘ ဆရာေတာ္မွ အဆက္ဆက္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ လာခဲ့ေသာ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းတိုက္၏ အေျခအေနကို အမွန္အတိုင္း၊ အရွိအတိုင္း၊ ေရးသားေဖာ္ျပပါမွ သမိုင္းဟူ သည့္ စကားရပ္ႏွင့္ ကိုက္ညီမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဖတ္လို႔ေကာင္းေသာ သမိုင္းမဟုတ္။ မွတ္ဖို႔ေကာင္းသည့္ သမိုင္း သာျဖစ္သည္။

ဤသမိုင္းကိုဖတ္ရာ၌ ေရႊတိဂံု၊ ဆူးေလ၊ ဗိုလ္တစ္ေထာင္၊ က်ိဳကၠဆံဘုရားမ်ားႏွင့္ သမိုင္းေၾကာင္း အေျခခံႏွလံုး သြင္း ဖတ္ရႈပါမွ သမိုင္း၏ ျဖစ္စဥ္အမွန္ကို သိရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ငါးထပ္ႀကီးဘုရားသည္ ေက်ာင္းအရာမ္ေျမ အတြင္း၌ တည္ထားေသာ ဘုရားျဖစ္သည္ကိုလည္း ႏွလံုးသြင္းရန္လိုပါသည္။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေဖာ္ျပရေသာ္ ငါးထပ္ ႀကီး ဆရာေတာ္ ဦးဇာဂရ၏ ဂရန္ေျမ၊ ငါးထပ္ႀကီးေက်ာင္းတိုက္ႀကီး၏ အရာမ္အတြင္း၌ မဟာသက် အတုလ မာရ္ေအာင္ ဘြဲ႔ေတာ္ေဆာင္ေသာ ငါးထပ္ႀကီးျမတ္စြာဘုရား၊ ရုပ္ပြားေတာ္တည္ရွိရာေနရာျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္ ဦးေကသရက အေရွ႕ေတာရႀကီးေက်ာင္းတိုက္ကို ဆရာေတာ္ ဦးအာသဘအား လႊဲအပ္၍ ဟံသာဝတီ ဂိုဏ္းအုပ္ ပထမ အဂၢမဟာပ႑ိတဘြဲ႔တံဆိပ္ေတာ္ကို ပူေဇာ္ဆက္ကပ္၍ ထုိဆရာေတာ္ႀကီး၏ တပည့္ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမ မ်ားက ေက်ာင္းမ်ားကို ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္း ကိုးကြယ္ၾကပါသည္။

(ငါးထပ္ႀကီးဘုရား ေစာင့္ေရွာက္ၾကေသာ သံဃာေတာ္မ်ား ရွာေဖြတင္ျပ၍ ငါးထပ္ႀကီးဆရာေတာ္ ဦးဇာဂရ အတည္ျပဳသည့္ ‘ငါးထပ္ႀကီးဘုရားသမိုင္း’ စာအုပ္မွ ေကာက္ႏႈတ္ေရးသား မွ်ေဝပါသည္)

ေလာကီသားမ်ားအားလံုး စိတ္ဓာတ္အစဥ္ၾကည္လင္ေအးျမ ခ်မ္းသာသုခႏွင့္ ျပည့္ဝၾကပါေစ။

ေမတၱာျဖင့္

အန္တီတင့္