အပယ္ပိတ္ဘုရားဖူး (၁၂)ရက္ခရီးစဥ္- ၁၀ရက္ေျမာက္

ဘုရားဖူးခရီးစဥ္ရက္မ်ား တစ္ေရြ႕ေရြ႕ႏွင့္ကုန္ဆံုးကာ (၂)ရက္သာက်န္ပါေတာ့သည္။ ယေန႔ဖူးရမည့္ ေနရာမွာ မိဂဒါ၀ုန္(စရနတ္)ပင္ျဖစ္သည္။ ဤမိဂဒါ၀ုန္ေတာသည္ ဟိမ၀ႏၲာေတာင္ေျခတြင္ ဓမၼျဖင့္ေမြ႔ေပ်ာ္ ေနထိုင္ၾကကုန္ေသာ ရေသ့ သူေတာ္ေကာင္းမ်ား ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ စ်ာန္ယာဥ္စီးကာ ႂကြျမန္းေတာ္မူလာခဲ့ၾကၿပီး ဆင္းသက္ေတာ္မူၾကသည့္ ေနရာပင္ျဖစ္သည္။ ဟိမ၀ႏၲာေတာသို႔ အျပန္ခရီးတြင္လည္း ပ်ံတက္ကာ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ႂကြျမန္းေတာ္မူသြားၾကေၾကာင္း ဗုဒၶစာေပအရ သိရွိရပါသည္။ ထိုနည္းတူ ပေစၥကဗုဒၶါ အရွင္ျမတ္တို႔သည္လည္း ဂႏၶမာနေတာင္တြင္ (၇)ရက္တိုင္တိုင္ ဖလသမာပတ္္ ၀င္စားေတာ္မူၿပီးေနာက္ အေနာ္တတ္အိုင္၌ ေရသန္႔စင္ေတာ္မူကာ ေကာင္းကင္ခရီးမွ စ်ာန္အဘိညာဥ္ တန္ခိုးျဖင့္ ႂကြေတာ္မူလာကာ ဤမိဂဒါ၀ုန္ေတာ၌ပင္ ဆင္းသက္ေတာ္မူၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤေတာကို ဣသိပတန(သူေတာ္စင္တို႔ ဆင္းရာ တက္ရာေနရာ) ဟု ေခၚၾကသည္။

 ေခ်ာက္ခ႑ီ ေစတီေတာ္

 အေပၚတြင္ မ်က္ႏွာျပင္ ၈-ခုပါရွိေသာ ေမွ်ာ္စင္ႀကီး အထြတ္တင္ထားပံု-

 ေလးေထာင့္စတုရန္းပံုသ႑ာန္ရွိ အုတ္ခံုႀကီးေပၚတြင္တည္ထား-

အေလာင္းေတာ္ သိဒၵတၳရဟန္း ဥရုေ၀လေတာတြင္ ဒုကၠစရိယာအက်င့္ကို က်င့္ေတာ္မူခဲ့စဥ္က ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတို႔မွာ အေလာင္းေတာ္ျမတ္၏ ၀တ္ႀကီး၀တ္ငယ္တို႔မ်ားကို ျပဳလုပ္ေပးလ်က္ အေလာင္းေတာ္ႏွင့္ အတူေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦး၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အေလာင္းေတာ္ဘုရား ဘုရားျဖစ္လာသည့္အခါ တရားဦးေဒသနာေတာ္ကို အျခားသူမ်ားထက္ ဦးစြာနာၾကားႏိုင္ရန္အတြက္ ျဖစ္ေလသည္။ အေလာင္းေတာ္ ရဟန္းသည္ ဥရုေ၀လေတာ၌ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ကို (၆)ႏွစ္တိုင္က်င့္ႀကံ အားထုတ္ၿပီးေနာက္ အက်ိဳးထူးလာျခင္း မရွိသည့္အခါ "အတၱကိလ မထာႏုေယာဂ" အစြန္းေရာက္အက်င့္သာျဖစ္သည္ဟု ဆင္ျခင္မိေသာအခါ "မဇၥ်ိမပဋိပဒါ" လမ္းစဥ္သို႔ ကူးေျပာင္းက်င့္ႀကံေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုေန႔မွစ၍ အေလာင္းေတာ္မွာ အနီးအနားရြာငယ္မ်ားသို႔ ဆြမ္းခံႂကြေတာ္မူၿပီး အာနာပါန (ထြက္ေလ၀င္ေလ)ကို ရႈမွတ္ကာ အခ်ိန္မွန္ က်င့္ႀကံေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအခါ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတို႔မွာ "သိဒၶတၳရဟန္း ကမၼဌာန္းရိပ္ခြင္မွ ထြက္ၿပီး ပစၥည္းလာဘ္လာဘ တိုးပြားေရး လမ္းစဥ္သို႔ လိုက္သြားၿပီ။ ငါတို႔ ေျခဆုပ္လက္နယ္ ျပဳေနေသာ္လည္း ဘာမွ် အက်ိဳးမရွိေတာ့။ တရားဦး နာၾကားရမည့္အေျခအေန ေ၀းသြားၿပီး" ဟုဆိုကာ အေလာင္းေတာ္အား တစ္ပါးတည္း ထားခဲ့လ်က္ မိဂဒါ၀ုန္္ဘက္သို႔ ေျခဦးလွည့္ကာ အေလာင္းေတာ္ျမတ္ စြန္႔လႊတ္ခဲ့ေသာ အက်င့္ေဟာင္းကိုပင္ သူတို႔ဆက္လက္ က်င့္ႀကံ အားထုတ္ၾကေလသည္။ 

အေလာင္းေတာ္ျမတ္သည္ မဇၥ်ိမပဋိပဒါ အက်င့္ျဖင့္ ပံုမွန္က်င့္ႀကံအားထုတ္သည့္အခါ မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)ခု ကုဆုန္လျပည့္ေန႔ အရုဏ္မတက္မီ အခ်ိန္္တြင္ တစ္ေလာကလံုး၌ အတုမရွိေသာ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ေဗာဓိပင္ေအာက္ႏွင့္ အနီးတစ္၀ိုက္တြင္ (၄၉)ရက္တိုင္တိုင္ ဖလသမာပတ္ ခ်မ္းသာကို ခံစား၍ ကိန္း၀ပ္စံေပ်ာ္ေတာ္မူခဲ့သည္။

ျမတ္ဗုဒၶ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတို႔ရွိရာ ေခ်ာက္ခ႑ီေစတီေတာ္ ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူလာသည့္အခါ ျမတ္စြာဘုရားအား ကပ်ာကယာ လက္အုပ္ခ်ီၿပီး ခရီးဦးႀကိဳဆိုခဲ့ၾကသည္။ တစ္ဦးက ဘုရားရွင္၏ ႏွစ္ထပ္ သကၤန္းေတာ္ကို လွမ္းယူသည္။ ေနာက္တစ္ဦးက သပိတ္ေတာ္ကို လွမ္းယူသည္။ ေနာက္တစ္ဦးက ေနရာထိုင္ခင္း ျပင္ဆင္ေပးကာ က်န္တစ္ဦးက ေျခေဆးေရခ်ေပးၿပီး ျမတ္စြာဗုဒၶ၏ ေျခေတာ္မ်ားကို ပြတ္ကာေျခေဆးေပးေလသည္။ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတို႔က သူတို႔၏ ကတိက၀တ္မ်ားကို ဖ်က္ၿပီး ျမတ္ဗုဒၶအား သူ႔ထက္ငါ ၀တ္ႀကီး ၀တ္ငယ္ ျပဳလုပ္ၾကျခင္းမွာ ဘုရားရွင္၏ အနႏၲေမတၱာ စြမ္းအင္ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။

 မိဂဒါ၀ုန္ေတာအေၾကာင္း ဦးဇင္းမွရွင္းျပ-

 ဘုရားဖူးအဖြဲ႔မ်ား ဦးဇင္းရွင္းျပသည္မ်ားကို အာရံုစိုက္-

ဗာရာဏသီမင္းႀကီးက ဤေတာတြင္ သားသမင္တို႔ကို ေဘးမဲ့ေပးထားသည့္ ေနရာဌာနျဖစ္သျဖင့္ မိဂဒါယ (မိဂဒါ၀ုန္ေတာ)ဟု ေခၚသည္။ ဣသိပတန မိဂဒါ၀ုန္ေတာသည္ ဘုရားအဆူဆူတို႔ လက္ထက္ေတာ္တို႔တြင္ အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ျဖင့္ တည္ရွိလာခဲ့သည္။ ကကုသန္၊ ေကာဏာဂံု၊ ကႆပ၊ ေဂါတမ ဘုရားရွင္တို႔လက္ထက္၌ ဤေတာသည္ ဣသိပတန မိဂဒါ၀ုန္ေတာ အမည္ျဖင့္ တည္ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ဒီပကၤရာ ပြင့္ေတာ္မူခ်ိန္က သုနႏၵာရာမ ဥယ်ာဥ္အမည္ျဖင့္ တည္ရွိခဲ့ၿပီး ေကာ႑ညဘုရားလက္ထက္တြင္ ေဒ၀၀န နတ္သစ္ေတာဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။

 ဓမၼစၾကာေဟာၾကားေတာ္မူရာေနရာ(ဓမၼရာဇိက ေစတီေတာ္)

 ျမတ္ဗုဒၶမွ တရားဦး ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို ပဥၥ၀ဂီၢငါးဦးတို႔အားေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္

 တရားဦး ဓမၼစၾကာကို နာၾကားၾကသည့္ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးတို႔သည္ ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူသည့္

သစၥာေလးပါး တရားေတာ္ကို နားလည္သေဘာေပါက္ႏိုင္စြမ္းရွိေသာ ပါရမီရွင္ ပုဂၢိဳလ္ထူးမ်ားျဖစ္ၾကသည္

နႏၵိယဒါယကာေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲ့ေသာ မူလဂႏၶကုဋိ (နႏၵိယေက်ာင္းေတာ္)

 နႏၵိယေက်ာင္းေတာ္ အေရွ႕ဘက္ျခင္းမွျမင္ရပံု-

မိဂဒါ၀ုန္မွ တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိခဲ့ေသာ ဗုဒၶဘာသာဆိုင္ရာ္ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္မ်ားအနက္ အခ်ိဳ႕ကို စရနတ္ျပတိုက္တြင္ ျပသထားေသာ္လည္း ကင္မရာ ဗြီဒိုယို ဖုန္းမ်ား ျပတိုက္အတြင္းသို႔ ယူေဆာင္ျခင္း မရွိသျဖင့္ ရိုက္ခြင့္မႀကံဳခဲ့ပါ။ တူးေဖာ္ရရွိေသာ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အဦးမ်ားမွာ-

၁။ ေခ်ာက္ခ႑ီ ေစတီေတာ္၊

၂။ ဓမၼရာဇိက ေစတီေတာ္၊

၃။ မူလဂႏၶကုဋိ ေက်ာင္းေတာ္ (နႏၵိယေက်ာင္းေတာ္)

၄။ ယသ သတိုးသားအား ေခ်ခြ်တ္သည့္ေနရာ၊

၅။ အေသာက ေက်ာက္တိုင္၊

၆။ ဓမၼစကၠဇိန၀ိဟာရေခၚ ကုမာရေဒ၀ီ ေက်ာင္းေတာ္ရာ၊

၇။ ဓေမၼခ ေစတီေတာ္တို႔ျဖစ္သည္။

 အေသာကေက်ာက္တိုင္-

အေသာကမင္းႀကီးသည္ လုမၺိနီ၊ ဗုဒၶဂယာ၊ မိဂဒါ၀ုန္္၊ ကုသိနာရံု၊ သာ၀တၳိ၊ ရာဇၿဂိဳဟ္စေသာ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အထြတ္အျမတ္ေနရာဌာနမ်ားသို႔ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် သြားေရာက္ဖူးေျမာ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ရွိသည္ကို အာရံုျပဳကာ ေက်ာင္းေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္၊ ေစတီပုထိုးေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ႏွင့္ ေရတြင္းေရကန္ေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ တည္ေဆာက္လွဴဒါန္းခဲ့ၿပီး သာသနာေတာ္ႀကီးကို သူမတူေအာင္ ခ်ီးေျမွာက္ေထာက္ပံ့ခဲ့သည္။

 ကုမာရေဒ၀ီ မိဖုရားႀကီး ေက်ာင္းေတာ္ရာ

ကုမာရေဒ၀ီ မိဖုရားႀကီးသည္ ဓမၼရာဇိက ေစတီေတာ္ႀကီးအပါအ၀င္ ဓမၼစကၠဇိန ေက်ာင္းေတာ္တိုက္ႀကီး အျပင္ စရနတ္၌ အျခားေသာ ဗုဒၶဘာသာဆိုင္ရာ အေဆာက္အဦး မ်ားစြာတို႔ကို မြမ္းမံျပင္ဆင္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ မိဖုရားႀကီးသည္ ဘာသာေရးကို အထူးကိုင္းရိႈင္းသူတစ္ဦး ျဖစ္သလို ရုပ္ရည္ရူပကာ ေခ်ာေမြ႔လွပေပသည္။ နတ္သမီးတမွ် လွပေနမႈေၾကာင့္လည္း ဘုရင္ႀကီးမွာ ဇနီးေခ်ာအေပၚ အစစအရာရာ အလိုလိုက္၍ အႀကိဳက္ေဆာင္ေပးထားခဲ့သည္။ ေဂါ၀ိႏၵစႁႏၵဘုရင္သည္ ဗုဒၶဘာသာ မဟုတ္သည့္တိုင္ေအာင္ မိဖုရားႀကီးသည္ သူမၾကည္ညိဳေလးစားသည့္ ဗုဒၶဘာသာကို အစြမ္းကုန္ ေထာက္ပံ့ လွဴဒါန္းႏိုင္ခဲ့သည္။

 ေစတီေတာ္ေဟာင္းအခ်ိဳ႕-

 ယသသူေဌးသားအား ေခ်ခြ်တ္သည့္ေနရာ-

တစ္ဦးတည္းေသာသား ယသသတိုးသားအား ဗာရာဏသီ သူေဌးသားႏွင့္ သုဇာတာတို႔သည္ သားေတာ္အတြက္ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္း စံအိမ္ႀကီးသံုးေဆာင္ တည္ေဆာက္ေပးကာ အပ်ိဳေတာ္မ်ား ၀န္းရံကာ ေပ်ာ္ရႊင္ဘြယ္အတိျဖင့္ ဖန္တီးေပးထားသည္။ သူေဌးသား ယသမွာ သူေဌးစည္းစိမ္ကို ၿမိန္ၿမိန္ယွက္ယွက္ ခံစားစံစားေနခဲ့သည္။ တစ္ည၌ ယသသတိုးသား ညဥ့္သန္းေခါင္ ရုတ္တရရက္ႏိုးလာကာ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္ကို ရုတ္တရက္ ေငးေမာၾကည့္ရႈလိုက္မိရာမွ သူ႔စိတ္တြင္ သူသည္ လူေသေကာင္မ်ား စြန္႔ပစ္ထားသည့္ သုသာန္ႀကီးတစ္ခုသို႔ ေရာက္ေနရသလို ေၾကာက္စိတ္မ်ား ၀င္လာကာ ကိေလသာအာရံု ကာမဂုဏ္ဆိုးတို႔၏ ႏွိပ္စက္ျခင္းကို တုန္္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားသြားကာ စံအိမ္ႀကီးမွ ဆင္းလာၿပီး မိဂဒါ၀ုန္ေတာဘက္သို႔ ညဥ့္နက္သန္းေခါင္ တစ္ေယာက္တည္း ထြက္လာေလေတာ့သည္ကို ျမတ္ဗုဒၶ သဗၺညဳတ ေရႊဥာဏ္ေတာ္ျဖင့္ ၾကည့္ရႈကာ ယသသတိုးသား လာရာလမ္းအတိုင္း စႀကႍႂကြလ်က္ ေစာင့္ေနေတာ္မူခဲ့သည္။ ျမတ္စြာဘုရားက "ခ်စ္သားယသ၊ ငါဘုရားသိထားေသာ နိဗၺာန္တရားသည္ကား သင္ပူေလာင္ခံစားေနရသည့္ ကိေလသာ မီးေလာင္နာ ေရာဂါေ၀ဒနာမ်ားကို တစ္မုဟုတ္ခ်င္း ၿငိမ္းခ်မ္းသက္သာေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္သည္။ ငါဘုရားအနီးသို႔ လာ၍ ထိုင္ေလာ။ ကိေလသာ အပူၿငိမ္းေၾကာင္း ေကာင္းျမတ္ေသာ တရားေတာ္ကို နာယူေလာ" ဟု မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။

မိဂဒါ၀ုန္အတြင္း တစ္ပိုင္းတစ္စျမင္ကြင္းမ်ား-

 တစ္စိတ္တစ္ေဒသျမင္ကြင္းမ်ား-

 သမင္မ်ားကို ေဘးမဲ့ေပးရာ မိဂဒါ၀ုန္ေတာ

သမင္မ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနထိုင္ၾက

 ဓေမၼခ ေစတီေတာ္

ဓေမၼခ ေစတီေတာ္ႀကီးသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔အတြက္ အထူးအေရးပါေသာ အထြတ္အျမတ္ ေစတီေတာ္ႀကီး တစ္ဆူျဖစ္ေလသည္။ ယေန႔တိုင္ေအာင္ စရနတ္္(မိဂဒါ၀ုန္)၌ မပ်က္မစီး က်န္္ရွိေနခဲ့သည့္ သမိုင္း၀င္ အေမြအႏွစ္ မွတ္တိုင္ႀကီးတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။  ျမတ္ဗုဒၶသည္ ဒိဌိအတၱကိုသာ ပယ္ခြာႏိုင္ၾကၿပီး ေလာဘအတၱႏွင့္ မာနအတၱမ်ား မပယ္ခြာႏိုင္ၾကေသးေသာ ပဥၥ၀ဂၢီငါးပါးတို႔၏ သႏၲာန္၌ စြဲကပ္ေနေသာ ကိေလသာမ်ား ကင္းစင္သြားေစရန္္ ဤေနရာတြင္ အနတၱလကၡဏာသုတ္ေတာ္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။

 မိဂဒါ၀ုန္အမွတ္္တရ မွတ္္တမ္း-

ဓမၼစၾကာရိပ္သာေက်ာင္း ဗာရာဏသီမွ မျပန္မီ ဆရာေတာ္အားပူေဇာ္

ဘုရားဖူးၿပီးေနာက္ ေစ်း၀ယ္ရန္အခ်ိန္ေပးရာ ဘုရားဖူးအဖြဲ႔မွ ေကာ္ေဇာ၊ ေသာ့တံဆိပ္ပုဆိုး၊ သဘက္၊ နံ႔သာျဖဴပုတီး စသည္တို႔ကို စိတ္တိုင္းက်၀ယ္ယူၾကပါသည္။ ေကာ္ေဇာမ်ား ၀ယ္ယူရာတြင္ မိမိသယ္ယူခြင့္ ရႏိုင္သည့္အေလးခ်ိန္ထက္ မပိုေစရန္ သတ္မွတ္အေလးခ်ိန္ထက္ ပိုေနလွ်င္ အျပန္ခရီးတြင္ ေပါင္ပိုခ မိမိကိုယ္တိုင္ ေပးေခ်ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တာ၀န္ခံမွ ႀကိဳတင္သတိေပးပါသည္။ ေန႔လည္စာကို ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္ သံုးေဆာင္ၿပီးေနာက္ ဂယာၿမိဳ႕သို႔ ဆက္လက္ထြက္ခြာၾကပါသည္။ လမ္းခရီးတြင္ ၿမိဳ႕မ်ားႏွင့္ ဂဂၤါျမစ္တို႔ကို ျဖတ္သန္းေတြ႔ျမင္ရၿပီး ဂယာၿမိဳ႕ ျမန္မာဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို ညေနပိုင္း၌ ျပန္ေရာက္လာကာ ညစာအားသံုးေဆာင္ၾကသည္။ ထိုညတြင္ပင္ ဒုလႅဘရဟန္း ၃-ပါးတို႔ သိကၡာခ်ၿပီး လူထြက္ၾကကာ ထိုတစ္ညတာအား ကုန္လြန္ေစခဲ့ပါသည္။

ဂဂၤါျမစ္ကိုျဖတ္စဥ္-

 ေန၀င္ရီသေရာ-

မၾကာခင္ေရာက္လာမည့္ တန္ခူးလျပည့္ေန႔အတြက္ အားယူေနသည့္ လမင္းႀကီး-

 သိကၡာမခ်မီ ဒုလႅဘရဟန္း ၃-ပါး ဂယာမွဦးဇင္းႏွင့္အတူ မွတ္တမ္းပံုယူ-

သိကၡာခ်ၿပီး-

စိတ္ဓာတ္အစဥ္ ၾကည္လင္ေအးျမ ခ်မ္းသာသုခနဲ႔ ျပည့္၀ၾကပါေစ။

ေမတၱာျဖင့္

အန္တီတင့္